De stille revolutie aan tafel
Steeds meer restaurantgasten laten de XXL-porties links liggen. Een stille revolutie is gaande in de horeca: door veranderend eetgedrag – versneld door afslankmedicijnen als Ozempic – worden kleine porties in de horeca ineens een grote troef.
Van Hollywoodsterren tot gewone fijnproevers, velen eten bewust minder. Restaurants merken dat gasten sneller verzadigd zijn en passen hun kaart aan. De vraag is niet langer óf de sector verandert, maar hoe snel.
“Waarom zouden we nog eten tot we niet meer kunnen?” lijkt het nieuwe motto. Deze generatie eters wil wél genieten, maar niet overeten. En wie denkt dat dit een tijdelijke hype is, heeft het mis: dit is een blijvende verschuiving in hoe we uit eten gaan – en restaurants die durven te vernieuwen, profiteren.
De opkomst van het ‘Ozempic-menu’
In de Verenigde Staten, waar ‘supersize’ ooit de norm was, zagen restaurants al vroeg een verandering. Sommige zaken introduceerden al in 2023 menu’s met kleinere gerechten voor de nieuwe ‘Ozempic crowd’. Deze GLP-1-medicijnen (zoals Ozempic, Wegovy en Mounjaro) onderdrukken de eetlust, waardoor gasten simpelweg minder trek hebben.
- In New York ontstond de “teeny-weeny mini meal”: een miniburger met een klein biertje, gericht op Ozempic-gebruikers.
- In Dubai lanceerde restaurant The Banc het Mini Bancer-menu, met halve porties van populaire gerechten en mini-cocktails.
- In de VS bieden ketens als Panera Bread en Smoothie King inmiddels half-formaat gerechten en “GLP-1 Support Menu’s” aan.
Hun boodschap is duidelijk: mensen eten minder, maar willen wél blijven uit eten. De horeca past zich aan met kleinere porties — en voorkomt zo verspilling en ongemak.
Ook in Nederland groeit de behoefte aan kleine porties
De beweging is niet nieuw. In een PZC-artikel uit 2018 vertelde Sandra de Blaeij hoe de behoefte aan halve porties voortkomt uit noodzaak, niet uit kieskeurigheid. Wat toen begon als een persoonlijk initiatief, groeide uit tot KleinePorties.nl, een platform dat kleine eters de weg wijst naar restaurants die halve gerechten serveren.
De cijfers spreken boekdelen: ruim 11 miljoen mensen in Nederland en België eten dagelijks minder — door gezondheid, leefstijl of medische redenen. Denk aan:
- Mensen met een maagverkleining (12.000 per jaar in NL)
- Ouderen met afnemende eetlust
- Mensen die gezonder of duurzamer willen eten
Voor al deze groepen is de keuze vaak beperkt. Wie minder wil eten, moet zich behelpen met een voorgerecht of het kindermenu. Dat is niet inclusief, en zeker niet gastvrij.
Van noodzaak naar nieuwe norm
“Het aanbieden van kleine porties in de horeca is géén gimmick, maar een structurele behoefte,” zegt Sandra de Blaeij.
Restaurants die hierop inspelen merken direct resultaat: tevreden gasten, minder verspilling en vaak zelfs méér omzet.
Een goed voorbeeld is restaurant Eemlust in Baarn. Zij serveren al tien jaar elk gerecht in een hele óf halve portie.
Het effect?
- Gasten eten hun bord leeg zonder schuldgevoel.
- Minder voedselverspilling.
- Hogere marge: een half gerecht kost 70% van de prijs, maar verbruikt minder dure ingrediënten.
“Gasten bestellen vaker twee kleinere gangen,” zegt eigenaar Elgar Demmers. “Dat zorgt voor meer omzet én tevredenheid.”
Duurzame horeca begint met kleinere porties
Jaarlijks belandt in Nederland ruim 2 miljoen ton voedsel in de prullenbak. Een groot deel daarvan komt van restaurants.
Grote porties leiden tot restjes, ontevreden gasten en onnodige kosten.
De oplossing is simpel: portioneren op maat.
Volgens Koninklijke Horeca Nederland (KHN) biedt inmiddels 55% van de restaurants keuze in portiegrootte. Dat bespaart geld, verkleint de ecologische voetafdruk en straalt maatschappelijke verantwoordelijkheid uit.
Kleine porties zijn dus niet alleen goed voor de gast, maar ook voor planeet en portemonnee.
Geen hype, maar gastvrijheid 2.0
Wie nog denkt dat dit een trend is, vergist zich. De “kleine porties”-revolutie past in een bredere maatschappelijke beweging richting bewust consumeren.
- Gasten willen eten op maat, niet méér dan nodig.
- Restaurants die die keuze bieden, tonen echte gastvrijheid.
- Kleine porties zorgen voor meer beleving, minder verspilling en betere marges.
Zoals Sandra de Blaeij zegt:
“Kleinere porties zijn geen beperking, maar een kans – voor gast, ondernemer én milieu.”
De nieuwe standaard: halve porties, hele beleving
Om deze verandering echt te laten landen, is samenwerking nodig tussen horeca en gasten.
Aan horecaondernemers
- Voeg halve porties toe aan je menukaart.
- Train personeel om positief te reageren op deze vragen.
- Communiceer duidelijk dat gasten kunnen kiezen – zonder oordeel.
- Sluit je aan bij KleinePorties.nl om zichtbaar te worden voor kleine eters.
Aan gasten
- Vraag gerust om een halve portie of deelgerecht.
- Beloon restaurants die dit aanbieden met je bezoek of een review.
- Deel positieve ervaringen op social media: maak zichtbaar dat deze behoefte leeft.
Kleine porties, grote verandering
De revolutie van de kleine porties in de horeca is in volle gang.
Samen kunnen we ervoor zorgen dat dit niet de uitzondering, maar de norm wordt.
Minder verspilling, meer inclusie, en vooral: meer genieten.
Sluit je aan bij de beweging via www.kleineporties.nl
Kleine porties, grote verandering – nu en voor altijd.